Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) 100 yılda 101 Erzincan milletvekili görev yaptı. Çok partili dönemde Meclis’e 64 vekil gönderen Erzincan’ın bayan milletvekili ise hiç olmadı.
Erzincan Gazetesi’nin bu araştırması Erzincan’ın tarihine not düşecek nitelikte... Erzincan’da siyasetle uğraşan ya da uğraşacak olanların adeta başvuru kaynağı olması gereken bu araştırma 100 yıllık Erzincan seçmeninin profilini de ortaya koyuyor.
100 yılda 101 vekil
Erzincan, TBMM’nin 100 yıllık tarihinde meclise 101 milletvekili gönderdi. Kent, Cumhuriyet döneminde meclise bayan vekil gönderemeyen iller arasında yer aldı. Çok partili döneme geçişten sonra yapılan seçimlerde milletvekilliği sayısı inişli çıkıştı bir grafik izledi.
Tek partili dönem
Tek partili dönem olan 1923-1950 yılları arasında yapılan 8 seçimde CHP Erzincan’dan 38 milletvekili çıkardı. Çok partili dönemde Erzincan Meclise 64 vekil gönderdi. Bu vekillerden 33’ü sağ partilerden 31 ise sol partilerden seçildi. 1950 yılında başlayan çok partili dönemde Erzincan’da seçime CHP ile DP girdi. Bu seçimde CHP 38 bin 631 oy aldı. Bu rakam Erzincan seçmeninin yüzde 60.4’nün CHP’yi tercih ettiğini gösterdi. Bu sonuçla CHP 5 milletvekili çıkararak Erzincan’daki güvenini sürdürmüş oldu. Bu seçimlerde 78 bin 947 kayıtlı seçmenden 71 bin 924 seçmen oy kullandı. Aynı zamanda bu seçim seçmenin yüzde 91.1 ile sandık başına gitmesi rekoru oldu. DP bu seçimlerde 25 bin 311 oy alarak yüzde 39.6’da kaldı. “Çok partili dönemde CHP Erzincan’da biter” diyenler bir yandan haklı çıktı bir yandan ise yanıldı. 1954 yılında yapılan seçimlerde CHP Erzincan’dan bir milletvekili çıkarırken DP ise 4 vekilini Ankara’ya gönderdi. 1957 yılında seçmenin tercihi yine CHP’den yana oldu. DP sandığa gömülürken, CHP bu seçimlerde tulum çıkararak 6 vekilin tümünü aldı.
1961’de sayı düştü
1961 yılında yapılan seçimlerde Erzincan’nın milletvekili çıkarma sayısı düşünce partilerin hesap kitapları allak bullak oldu. Seçimlere bir çok parti iddalı olarak girdi. Sandıktan CHP ile YTP çıktı. Bu iki parti 4 vekilliği bölüştü. 1965 seçimlerinde bir önceki seçimlere göre CHP ve YTP kan kaybetti. 2 vekillikleri bire düştü. AP Erzincan’da girdiği ilk seçimlerde büyük bir başarıya izma atarak 2 vekil çıkardı.
CHP ile AP kıran kırana
1969 ile 1977 yılları arasında yapılan 3 seçimde CHP ile AP amansız bir yarış içerisine girdiler. CHP bu dönemlerde 6, AP ise 4 vekil çıkardı.
12 Eylül ve partiler
12 Eylül askeri ihtilali tüm partilerin kapılarına kilit vurarak kapattı. İhtilalden 3 yıl sonra yani 1983 yılında seçimlere 3 parti girdi. Turgut Özal’lı ANAP, Necdet Calp’lı Halkçı Parti ve Turgut Sunalp’lı Milliyetçi Demokrasi Partisi seçimlere girdi. Erzincan’da ANAP yüzde 50’ye varan oy oranıyla 2 milletvekili çıkardı. Halkçı Parti ise 1 milletvekilliğiyle yetindi. Milliyetçi Demokrasi Partisi’ni ise Erzincanlı yüzde 12.5 oy verdi
Seçmen sağ partileri tercih etti
1983 yılından sonra Erzincan’ın milletvikilliği sayısı önce 4’ten 3’de daha sonra da 3’den 2’ye düştü. Milletvekili sayısının 2’ye düşmesi ile Erzincan seçmeni sandıkta oyunu sağ partilerden yana kullanmayı tercih etti.
